Symmetrie, asymmetrie & krachtsport
Als we kijken naar de mens dan zien we armen, twee benen, een hoofd in het midden, evenals de neus, twee ogen, enzovoorts. Krachtsporters zijn extreem goed in het opmerken van veranderingen in de symmetrie. Gezien bodybuilders daar esthetisch op beoordeeld worden. De powerlifter bijvoorbeeld, zal sneller opmerker als ‘die ene schouder’ niet lekker op de bench blijft liggen; performance doeleinden zijn daar vaak het motief.
Symmetrie wordt mooi en aantrekkelijk gevonden. Diverse theorieën en therapieën gaan uit van een symmetrische opbouw van het menselijk lichaam. Zo zien we ook dat training methoden zijn afgestemd op dit principe. Waar ‘compensaties’ bestaan in training, wordt dit echter snel als fout bestempeld.
Het aanpassingsvermogen van de mens
Een belangrijk kenmerk van de mens is dat hij/zij zich kan aanpassen. Prikkels die gegeven worden aan het levende lichaam zetten veranderingsprocessen in gang, zodat het lichaam een volgende keer deze prikkels beter kan verwerken of weerstaan.
Wanneer je regelmatig een calf press uitvoert met het linkerbeen, zal je linker kuitspier zich gaan ontwikkelen in kracht en de achillespees in sterkte. Maar de rechter kuitspier en achillespees blijven (relatief) als voorheen. In het levende lichaam kunnen alle weefsels zich aanpassen: spier, pees, kraakbeen, bot, enzovoorts. De snelheid van aanpassing verschilt wel per type weefsel. Per persoon kan de snelheid verschillen afhankelijk van conditie, leeftijd en andere zaken.
‘’Activatie patronen’’ voor het maken van bewegingen in onze skeletspieren profiteren van dit geweldige principe. Dit noemen we de ‘force velocity curve’ (krachtsnelheidscurve). De kracht vs. snelheid en de richting waarin onze skeletspieren zijn verbonden aan ons lichaam, stellen ons in staat tot de meest indrukwekkende fysieke prestaties. Met de samenwerking van spieren tegelijk: ook wel in synergie genoemd. Dit gebeurt echter NOOIT ‘’perfect’’ symmetrisch.
Gedrag
Het lichaam zal zich gaan aanpassen tot het zich optimaal gevormd heeft om dit bewegingsgedrag efficiënt uit te kunnen voeren. Omdat elke beweging bij ons asymmetrisch is, zal het lichaam zich asymmetrisch gaan ontwikkelen.
Is elke beweging asymmetrisch? Wanneer ik loop, dan gebruik ik links en rechts in gelijke mate? Antwoord: misschien wel in gelijke mate, maar de manier waarop ik mijn linker en rechter been gebruik is verschillend. Voorbeelden: de pas links en rechts kan verschillend van lengte zijn, met de éne voet loop ik iets meer gedraaid naar buiten dan met de andere, met de éne arm zwaai ik meer mee dan met de andere, enzovoorts. Kijk ook eens naar de slijtpatronen van de schoenzolen: deze zijn links en rechts zelden gelijk.
Sport specifiek kent dit ook zijn uiting in onze beweegpatronen.
Gevolg
De gevolgen van de asymmetrische aanpassingen in het lichaam vertalen zich bijvoorbeeld in: ongelijke beenlengte, éne schouder staat hoger of meer naar voren dan de andere, de neus staat ietsje scheef, de bouw van de eerste nekwervel is links-rechts verschillend. Let wel: het gaat hier om normale aanpassingen en niet om fouten.
Voor té lange tijd zijn onze asymmetrieën onjuist als oorzaak van een klacht bestempeld. Asymmetrieën zijn volkomen normaal. Deze staan niet per se in verband met je huidige klachten, pijn of blessures.
Zo heeft bijvoorbeeld bijna iedereen een beenlengte verschil. Het gemiddelde ligt op ~5 millimeter. Een voor -of -achterwaartse bekkenkanteling komt voor bij mensen zonder symptomen. Dat is normaal en geen ‘aandoening’. Zo zijn knieklachten/knieschijf klachten een fenomeen dat voorkomt bij elk type knie (inwaarts of uitwaarts gepositioneerd). Veel mensen met een scolliose (asymmetrie in de wervelkolom) komen er ‘per ongeluk’ achter na een leven zonder rugpijn.
Krachtsport
Wanneer je als krachtsporter bepaalde asymmetrieén in bewegingen, lifts of oefeningen laat zien, hoeft dit niet in verband te staan met de asymmetrieën van het lichaam. Iedereen die een lichaam heeft kent asymmetrieën. De heup is hier een mooi voorbeeld van. Het is niet aannemelijk dat deze asymmetrieën in direct verband staan met je huidige pijn, klachten of blessures. Jij als krachtsporter, powerlifter, bodybuilder of fitness professional moet weten: dat kleine veranderingen in ‘extreem zware’ beweegpatronen met hoge load wél gevolgen kan hebben in risicovorming van blessures, over een bepaalde tijd.
Vaak zit dit in daling van belastbaarheid, metabool, afwijkende krachtpatronen, algemene vaardigheden & techniek, inefficiëntie in beweegpatronen, immuunsysteem, krachtverschillen, missen van mobiliteit om stabiliteit in een bepaalde ROM te gebruiken, motorisch, overtraining, programmering.. (zo nog 50 voorbeelden)
Dit is te testen met een duidelijke evaluatie op beweegpatronen, herstel mechanismen en kracht onevenwichtigheden. Het testen van bewegingen onder hoge load in een laag tempo of paused in een ROM, kán een onderdeel zijn van het blootstellen van functionele asymmetrieën. Daarnaast zijn een basis testen (leer meer in onze masterclasses) vereist om erachter te komen hoe range of motion wordt beperkt of gecomplimenteerd in gewrichten.
Aan de hand van performance testen om te voorspellen hoe je lichaam zich asymmetrisch heeft ontwikkeld. In de tweede plaats is een voorspelling te doen hoe een gewricht (bijvoorbeeld linker heup vergeleken met de rechter) asymmetrisch zal bewegen. Dit kan te maken hebben met anatomische kenmerken.
Conclusie
Elk lichaam kent binnen zijn eigenschappen bepaalde asymmetrieën. Het uitgangspunt dat het menselijk lichaam symmetrisch is in vorm en functie is hiermee niet houdbaar. Het is niet aannemelijk dat deze asymmetrieën in direct verband staan met je huidige pijn, klachten of blessures. Onder hoge load zijn er patronen die sterk kunnen vergroten in bewegingsuitslagen met risicovorming voor blessures. Verder onderzoek middels o.a. bovengenoemde tools/variabelen is benodigd om een eerlijk beeld te krijgen van de huidige belastbaarheid van de krachtsporter.
Volg ons via instagram ↓
